Centar za edukaciju-BiH



#1 22.04.2012 17:16
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Konike
Konike su kruznice, elipse, hiperbole i parabole. Njihov pronalazak pripisuje se Menehmu (IV vijek pne), pripadniku Platonove Akademije u Ateni. On je otkrio da se presjekom kupe i ravni koja je normalna na izvodnicu kupe dobiju do tada nepoznate krive. Vrsta krive je zavisila o vrsti kupe. Za kupu ostrog vrha dobijamo elipsu, pravouglog vrha parabolu i tupog dobijamo hiperbolu. Ti nazivi su tek kasnije pridruzeni krivama.
Konike je proucavao i Euklid (325. – 265. pne), ali su njegova djela koja se ticu konika izgubljena. Arhimedova djela (287. – 212.) sadrze neke vazne rezultate o osobinama konika, posebno parabole.
Apolonije iz Perge (262. – 190.) je napisao rad o konikama koji se sastoji od osam knjiga. On je prvi uvidio da se na jednoj te istoj kupi (bez obzira bila ona kosa ili uspravna, siljasta ili tupa) mogu kao presjek kupe i ravni dobiti sve tri krive. Apolonije je takodjer uveo nazive koje danas koristimo: elipsa, parabola i hiperbola.
Papo iz Aleksandrije (290.– 350.) je napisao djelo poznato kao “Colection” koje je sadrzavalo navode i komentare rezultata svojih prethodnika. Uveo je pojmove fokusa i direktrisa hiperbole.Od tada istorija konika gotovo prazna sve do XV vijeka. Renesansa je donijela ozivljavanje interesa za grcko znanje sto za posljedicu ima povecan interes za konike i ostale krive. Prve cetiri Apolonijeve knjige o konikama su do tog vremena bile sacuvane na grckom (prijevod na latinski objavljen je u Veneciji 1537.), a jos tri knjige su bile arapski prijevodi (pronadjene u XVII vijeku). Osma knjiga je izgubljena. Papusova djela su originalno bila napisana u osam knjiga, ali su do petnaestog vijeka samo djelomice sacuvana.
Prvo originalno djelo o konikama u renesansnoj Europi se zove “Libellus super viginti duobus elementis conicis” ciji autor je Johannes Werner (1468. –1528.). On se bavio problemima vec obradjivanim od strane grckih pisaca. Bavio se samo parabolom i hiperbolom jer je njegovo glavno zanimanje bilo udvostrucavanje kocke, pri cemu mu elipsa nije imala znacaja.
Tokom renesanse se povecao i interes za primjenu geometrijskih spoznaja i u umjetnosti. Proucavanjem raznih optickih problema konike su dobile jos vise na vaznosti.
Takodjer, nove spoznaje u astronomiji su znacajno potakle zanimanje za konike. Nikola Kopernik (1473. – 1543.) je ostao pri uvjerenju da je kruznica glavna kada se govori o kretanju nebeskih tijela, ali je Johanes Kepler (1571. – 1630.) prepoznao elipticku putanju Marsa oko Sunca. Osobine konika primjenjivih na astrologiju su tada postala vrlo zanimljiva za cijeli svijet. Kao dio svoje knjige “Astronomiae pars Optica” jedno je poglavlje (peto) posvetio konikama.
Kepler razlikuje pet vrsta konika: kruznicu, elipsu, parabolu, hiperbolu i pravac. Tvrdi da se jedna kriva moze dobiti iz druge neprekidnim mijenjanjem. Pravac i parabola su dva ekstremna oblika hiperbole, a parabola i krug su dva ekstremna oblika kruznice. Kepler je prvi uveo naziv “fokus” za znacajne tacke na osi konike.
Rene Descartes 1637. godine objavljuje djelo La Géométrie. Descartes je shvatio krive kao geometrijsko mjesto tacaka kojima koordinate zadovoljavaju odredjenu jednacinu.
Za razliku od Descartesa, Rudjer Boskovic (1711. - 1787.) izgradio je teoriju konika posve geometrijski i svoju teoriju objavio u djelu Sectionum conicarum elementa godine 1754. u Rimu.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

#2 22.04.2012 17:19
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Re: Konike
Apolonijevi problemi

Razmotricemo Apolonijeve probleme o dodiru krugova koji se mogu na rijesiti primjenom inverzije. Pretpostavlja se da su sve tacke, prave i krugovi iz uslova sledecih zadataka u istoj ravni.

Zadatak 1:
Neka su date tri tacke A, B, C. Konstruisati krug k koji prolazi kroz date tacke.

Resenje:
Ako date tacke spojimo duzima AB, BC, CA, dolazimo do trougla ABC. Trazeni krug k je tada opisani krug oko trougla ABC. Centar kruga k opisanog oko trougla ABC je presjek simetrala stranica datog trougla.



Zadatak 2:
Neka su date dvije tacke A i B i prava p. Treba kroz tacke A i B povuci krug koji dodiruje pravu p.

Rjesenje:
Na simetrali s duzi AB nalazi se centar svakog kruga koji prolazi kroz tacke A i B. Uzmimo na simetrali s proizvoljnu tacku K i spustimo normalu KD na pravu p. Pomocni krug poluprecnika KD sa centrom u K dodiruje pravu p, ali ne mora prolaziti kroz tacke A i B. Neka je tacka S presjek simetrale s i date prave p.



Neka prava AS sijece krug u tacki A1 . Konstuisemo duz AO1 paralelno sa A1K . Neka je D1 projekcija tacke O1 na pravu p. Iz sljedecih proporcija koje vaze:
KD:O1D1=SK:SO1
KA1:O1A=SK:SO1
imamo
KD:O1D1=KA1:O1A
Kako je KD=KA1 to je O1D1=O1A
Tacka O1 je na simetrali s pa je AO1=BO1
odnosno
AO1=BO1=O1D1
Za odredjivanje drugog trazenog kruga sa centrom u O2 mozemo uzeti:
D2 je podnozje normale spustene iz O2 na pravu p, a C, presjek prave p i prave kroz date tacke A i B.
Imamo
CA*CB=CD12 i
CA*CB=CD22
Poslije odredjivanja tacke D2 na p, konstrukcijom normale na p u tacki D2 , odredjuje se polozaj tacke O2, centra drugog trazenog kruga, a time i sam trazeni krug.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

#3 06.05.2012 17:52
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Re: Konike
Zadatak 3

Neka su date dve tacke A i B i krug k sa centrom u tacki O1. Treba kroz A i B konstruisati krug koji dodiruje dati krug.

Za rjesenje ovog zadatka iskoristicemo pojmove potencije tacke u odnosu na krug i pojam radikalne ose za dva kruga. Sema resenja bi izgledala:
1. Za date tacke A i B konstruisemo pravu AB.
2. Kroz srediste P, duzi AB, konstruisemo simetralu s. Na toj simetrali mora da se nalazi centar O trazenog kruga, koji prolazi kroz tacke A i B.
3. Na simetrali s uzimamo neku tackuO* za centar nekog pomocnog proizvoljnog kruga koji prolazi kroz tacke A i B, ali pri tom presjeca i dati krug. Oznacimo tacke tog preseka sa C i D.
4. Presjecnu tacku pravih AB i CD oznacimo sa S.
5. Potencija tacke S u odnosu na dati krug sacentromu ima vrijednost kvadrata odsjecka tangente ST1, povucene iz tacke S na krug k.
6. Produzenje poluprecnika O1T1 do presjeka sa simetralom s, odredjuje centar O trazenog kruga poluprecnika T1O. Prava ST1odredjuje radikalnu osu krugova sa centrima u O1 i O.
7. Druga tangenta ST2 na krug sacentromu O1, odredjuje tacku dodira T2 datog kruga k i drugog trazenog kruga, koji prolazi kroz tacke A i B i pri dodiru obuhvata dati krug k. Centar tog drugog kruga se nalazi u presjeku produzenja poluprecnika O1T2 i simetrale s u tacki O’.
Ova konstrukcija je nezavisna od izbora pomoćnog kruga O*.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

#4 06.05.2012 18:03
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Re: Konike
Zadatak 4

Neka su date dve prave p1i p2i tacka A. Treba konstruisati krug koji dodiruje prave p1i p2i prolazi kroz tacku A.

Uocimo prave p1 i p2 i njihovu presjecnu tacku S, kao i tacku A koja ne pripada datim pravama. Povucimo simetralu s ugla izmedju datih prava i uzmimo na njoj neku tacku K za centar kruga koji dodiruje prave p1 i p2. Dodirne tacke oznacimo sa T1 i T2.
Datu tacku A spojimo sa tackom S pravom AS i prejsecne tacke te prave sa krugom K oznacimo sa A1 i A2. Iz tacke A povucimo pravu AT paralelnu sa A1T1. Neka ona sijece pravu p1 u tacki T. Prava iz T, normalna na p1, sijece simetralu s u tacki O, koja je centar trazenog kruga.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

#5 06.05.2012 18:05
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Re: Konike
Zadatak 5

Neka su date tri prave p, q, s. Treba konstruisati krug koji dodiruje te tri prave.

Neka se prave p i q sijeku u tacki A, prave p i s u tacki B, a prave q i s u tacki C. Onda date prave obrazuju trougao ABC. Treba naci krug koji dodiruje ove tri prave, tj. krug upisan u trougao. Centar upisanog kruga u trougao je presjek simetrala uglova tog trougla.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

#6 06.05.2012 18:07
roza Van mreze
Super Moderator
Registrovan od:06.01.2009
Postovi:641


Predmet:Re: Konike
Zadatak 6

Neka su p1 i p2 dvije date prave i krug k sa centrom u tački O1. Naći krug koji dodiruje date prave i dati krug.

Treba konstruisati krug koji dodiruje date prave p1 i p2 i krug k poluprecnika OR. Njemu koncentrican krug, poluprecnika r+R prolazi kroz centar O1 datog kruga i dodiruje prave p´1 i p2´, paralelne pravama p1 i p2 , na rastojanju R od njih. Prema tome, zadatak se svodi na konstukciju kruga koji dodiruje dvije date pravep´1 i p´2 i prolazi kroz datu tačku O1, odnosno tacku A.
"Ne treba se stidjeti nikakvog posla, pa čak ni onog najprljavijeg; treba se stidjeti samo besposlenog života." - Tolstoj
↑  ↓

Stranice (1):1

Sva vremena su GMT +01:00. Trenutno vrijeme: 12: 44 am.