Centar za edukaciju-BiH

Predmet:Mašinske instrukcije

---

Poznato je da svaki tip računarskog sistema ima svoj unutrašnji mašinski kod. Sve unutrašnje informacije u računarskom sistemu, pa samim tim i instrukcije mašinskog jezika se izvršavaju posredstvom 'komandno-upravljačke jedinice. Takođe je poznato, da se svaka mašinska instrukcija sastoji iz niza binarn'ih cifara određene dužine. Ovaj niz binarnih cifara dijeli se na dva dijela: operacioni dio i adresni dio. Operacioni dio predstavlja kodirani oblik odgovarajuće elementarne aritmetičko-logičke operacije, dok adresrni dio predstavlja kodirani oblik adresa lokacija sadržaja 'polja podataka u memorij'i i/ili registrima nad kojima se želi izvršiti odgovarajuća elementarna operacija.
Polje operacije u instrukcijama mašinskog jezika sastoji se, u principu, od 8 bitova i naziva se kod operacije (KO) il'i operacioni kod (OK). Svaki kod operacije je jedinstven i po njemu se jedna mašinska instrukcija od druge razlikuje. Svaki bit ili više bitova u kodu operacije imaju
svoje značenje i to su, uglavnom:
-kolika je dužina instrukcije u po 'cijama memorije;
- kcjoj vrsti instrukcija po funkciji pripada, odnosno kog je formata instrukcija;
- u kom su formatu sadržaji polja podata'ka nad kojima se izvršava odgovarajuća elementarna operaeija;
-koje komponente čine stvarnu adresu za svaku lokaoiju sadržaja polja podataka u adresnom dijelu, itd.

Kod operacije u mašinskim instrukcijama po pravilu se sastoje od jednog znaka. Kod određenog tipa računarskog sistema kod operacije se piše ili jednim znakom ili kao skup dve oktalne ili heksadeoimalne cifre.
U dijelu izvršenja svake instrukcije komandno-upravljačka jed'inica transformiše kod operacije u elektronske signale neophodne za izvršenje
operacije.
Adresni dio svake mašinske instrukcije sadrži adrese polja podataka i družine njihovih lokacija nad čijim sadržajima se izvršavaju operacije specificirane kodom operacije, ili, pak, adresa lokacije instrukcije na koju se vrši prelaz. Adresa lokacije sadržaja polja podataka određuje
se na više načina i u zavisnosti da li je podatak lociran u memorij'i ili registru. Adresa lokacije sadržaja polja podataka u memoriji obično se sastoji od više komponenti, ako adresiranje nije direktno i predstavlja stvarnu adresu prve pozicije (bajta) od koje je polje podatka locirano.
Pored adrese prve pozicije specificira se i dužina polja podataka kada se izvode operacije nad sadržajima polja podataka promjenljive dužine koje mogu biti u opsegu 1-256 pozicija za zanirani oblik sadržaja polja podatka, ili 1-16 pozicija za pakovani oblik sadržaja numeričkog podatka.

Prilozi:

---

Predmet:Programiranje

---

Da bismo shvatili proces programiranja, odnosno šta znači napisati program 'na jednom od programskih jezika, pa i na mašinskom jeziku, neophodno je da raizmotrimo strukturu instrukcije. Svaka instrukcija odnosno naredba napisaina u bilo ikom pirogramskom jeziku u procesu
prevođenja prevodi se u jedinu ili više mašinskih iinistrukcija, jer je računarskii sistem sposoban samo ida izvršava mašinske iaistrukcije. U procesu izvršenja svake rnašinsike inistrulkcije komandno-upravljačka jedinica transformiše operacije u elektronske signale, ikoji aktiviraju sklop složenih elektro'skih kola aritmetiičko-logičke jeidinice neaphodnih za izvršenje odgovarajiuće operacije.
S obzirom, da računairski sistami uoblilčavaju Ijudi, može se očekivati da jezik programiranja za računarski sistem kojim se pišu instrukcije (naredbe) mora saldržati neke strukturaline sličnosti govornom jeziku. Pošto su instruikcije mašmsikog jezilka komande centralnom proceso-ru, možemo smatrati sve imstrukcije mačinslkog jeziika kao kodove za zapovijedne rečenice govofnog jezika. Na primer, mi možemo reći:
-Dodaj saidržaj polja .podatka sa lokacije 2500 sadržaju polja podatka na lokaciji 3250.?
-Uporedi saldržaj polja podatka sa lokacije 3000 sa sadržajem polja podatka na lokaciji 8085.?
-Prenesi saidržaj polja podataka sa lokacije 5200 na lokaciju 7500.?
-Štampaj sadržaj sa lokacija 5500."
U gomjem primjer uočavamo da svaka zapovijedna rečenica sadri glagol:
-dodaj ? uporedi ? prenesi ? štampaj ? i jedan ili više objekata ili modifiikovanih izraza:

---

Predmet:Re: Mašinske instrukcije

---

- sadržaj polja podatka sa lokacije 2500
-sa sadržajem polja podatka na lokaciji 8085;
-na lokaciji 7500;
- sadržaj sa lokacije 5500.
U prograiniranju, glagoli u gomjim rečenicama se nazivaju operacijama, dok se objeikti preko kojih glagoli operišu nazivaju operandi.
Instrukcije pisane u mašinskom jeziku su prostije u formi i strukturi od pisanja istih operacija u govomom jeziku. Način pisanja mašinskih instrukcija je sledećii:
operacija (glagol) dolazi kao prva, praćena operandima (objektima). Npr., rečenica:
dodaj    sadržaj lokacije 3250 U sadržaj lokacije 2500
glagol objekat 1 objekat 2
ima u osnovi istu mašinsko-jezicku strukturu, kao i nalog ('komanda):
1 štampaj 1 sadržaj sa lokacije 5500
glagol objekat
ovi se nalozi mogu prestruktuirati u mašinske instrukcije na sledeći način:
adresa 3250 adresa 2500
mašinsko jezički kod za dodaj
operacija operand 1 operand 2
mašinsko jezički kod za štampaj i adresa 5500
operacija operand
Adresa lokacije polja podatka na koju se dodaje sadržaj sa druge lokacije i u kojoj se posle izvršenja operacije smiješta rezultat, u principu, se u memorijskoj instrukciji specificira kao prvi operand.
Posebno se skreće pažnja na činjenicu, da se u adresnom dijelu svake mašinske instrukcije specificiraju adrese lokacije polja podataka ili instrukcije, a ne njihovi sadržaji sem u specifičnim slučajevima.
Operand specificira adresu lokacije polja podataka u operativnoj memoriji ili registru. U mašinskom jeziku u lokaciji polja operanda u instrukciji se nalazi stvarna adresa lokacije polja podatka iz memorije ili adresa registra u binarnom ekvivalentu.
Na primjer, registar čija je adresa 6 se speoificira u lokaciji operanda kao(0110)2.?
Mašinska adresa za instrukciju je adresa prvog, odnosno 'krajnjeg lijevog bajta (pozicije) operativne memorije od koje je sadržaj mašinske instrukcije smješten, dok duzina instrukcije označava dužinu lokacije. Znači, adresa i dužina instrukcije u potpunosti određuju položaj mašinske instrukcije kako u operativnoj memoriji tako i u samom mašinskom programu. Na osnovu adresa i dužina moguće je sukcesivno i automatsko izvršavanje instrukcija po zadatom redosTedu. Mjesta mašinskog programa u operativnoj memoriji takođe je određeno adresom njegovog prvog, krajnjeg levog bajta (pozicije). Dužinu programa čine zbir dužina njegovih elemenata, odnosno mašinskih instrukcija i lokacija polja podataka.

---